Drewno - materiał i technologie.
- Szczegóły
- Opublikowano: środa, 25, lipiec 2012 08:08
- Grzegorz Malec, Magdalena Molenda
Moda na bycie „eko” zaistniała także w budownictwie. Potencjalni inwestorzy zaczynają dostrzegać i doceniać walory drewna, co z kolei przekłada się na wzmożoną popularności tego naturalnego budulca. Estetyka oraz stosunkowo niskie koszty materiału (a raczej jego obróbki) spowodowały znaczący wzrost udziałów budownictwa drewnianego w całym rynku budownictwa jednorodzinnego.
W architekturze ludowej wyłącznie używano materiałów budowlanych pochodzenia naturalnego. Ściany były budowane z kamienia i gliny, a dachy były pokrywane słomą lub trzciną. W późniejszym czasie zaczęto stosować w budownictwie wyroby ceramiczne. Jednak materiałem najbardziej powszechnym było drewno. Ponieważ drewno jest łatwe w obróbce, ma dużą wytrzymałość na ściskanie i zginanie, to świetnie nadaje się na elementy pionowe (takie jak ściany i słupy), jak również na poziome i ułożone ukośnie, (czyli stropy, konstrukcje dachowe i pokrycia). Ma ono również właściwości ciepłochronne, które zapewniają optymalne warunki zdrowotne.
Drewno jest uznawane za najstarszy materiał budowlany. Budulec ten ceniony jest nie tylko za swą wytrzymałość czy lekkość, ale także za parametry dotyczące izolacyjności termicznej, które łączą się z niespotykaną u innych materiałów predyspozycją do oddychania. Jest materiałem, który "oddycha", dzięki otwartej strukturze porów. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że drewno optymalnie akumuluje ciepło. Drewno to także najzdrowszy ze wszystkich współcześnie znanych materiałów budowlanych - jest całkowicie naturalny i ekologiczny. W drewnie w naturalny sposób wyrównują się różnice wilgotności. Drewno nie zatrzymuje w swojej strukturze nadmiaru wody i zapewnia suche, zdrowe schronienie. Właściwie zawsze pozostaje suche, bez względu na różnice temperatur czy intensywność ogrzewania. Nawet obecnie, przy błyskawicznym rozwoju technologii w budownictwie, drewno jest jedynym materiałem budowlanym, który jednocześnie łączy w sobie właściwości izolatora i materiału konstrukcyjnego zdolnego jednocześnie do "oddychania". Drewno to wręcz doskonały materiał do budowy domu. Domy z drewna cieszą się dobrą renomą ze względu na swój klimat, a także estetykę.
W Polsce największą popularnością cieszą się dwie technologie budownictwa drewnianego: technologia szkieletowa i technologia wieńcowa, tzw. technologia z bala.
Domy o konstrukcji szkieletowej to przykład lekkiego budownictwa drewnianego, rodem ze Stanów Zjednoczonych, chętnie wznoszone w Kanadzie i krajach skandynawskich. Jest to metoda budowania, która znajduje zastosowanie przy wznoszeniu małych i średnich budynków. Opiera się na ekonomicznej i zaawansowanej technologii, w której konstrukcję nośną tworzy szkielet z suchego drewna, decydujący o sztywności i wytrzymałości konstrukcji. Technologia ta posiada wiele zalet, a jedną z istotniejszych jest energooszczędność rozwiązania, uzyskiwana poprzez: niski współczynnik przenikania ciepła, ograniczenie mostków cieplnych, właściwą szczelność i zastosowanie odpowiedniej wentylacji.
Fot. 1 Dom w Beskidach (M. Molenda)
Domy szkieletowe nie wymagają solidnego fundamentu, ponieważ ich lekka konstrukcja jest znacznie lżejsza niż w budownictwie murowanym. Domy drewniane wymagają lżejszych fundamentów, co może oznaczać pewne oszczędności: zredukowanie kosztów i skrócenie czasu realizacji inwestycji. Budownictwo szkieletowe stwarza nieograniczone możliwości w przypadku modernizacji czy rozbudowy obiektu. I to kolejna zaleta w odniesieniu do modernizacji obiektów budownictwa tradycyjnego. Domy zbudowane w technologii szkieletowej umożliwiają bezproblemową wymianę poszczególnych instalacji wewnętrznych bez zbędnego skuwania ścian. Realizacja obiektów szkieletowych wymaga wysokiej jakości wykonania i zastosowanych najlepszych materiałów, co z kolei gwarantuje niskie koszty eksploatacji domu szkieletowego. Materiały termoizolacyjne znajdujące się między warstwami licowymi ścian zewnętrznych pozwalają zredukować grubość ścian, a w rezultacie osiągnąć można większą do 10 % powierzchnię użytkową budynku. Dach oraz ściany zewnętrzne pokrywa się folią paroizolacyjną, która we współpracy z izolacją cieplną zapewnia na odpowiednim poziomie ochronę cieplną domu. Budownictwo szkieletowe charakteryzuje się słabą bezwładnością cieplną, (czyli podatnością ciała na zmianę temperatury pod wpływem zmian temperatury otoczenia), która przejawia się szybkim nagrzewaniem domu i równie szybkim jego schłodzeniem. Technologia szkieletowa daje możliwość wznoszenia obiektów także zimą, co jest możliwe dzięki ograniczeniu procesów mokrych, które dotyczyć mogą tylko fundamentowania. Wadą domów szkieletowych jest ich niska odporność na silne wiatry. Wznoszenie obiektu szkieletowego jest błyskawiczne; to technologia czysta i nie wymagająca przerw.
Technologia domów z bala jest najbardziej docenianą technologią z zakresu budownictwa drewnianego.
Fot. 2 Dom w Milówce (M. Molenda)
Domy z bala są przyjazne dla środowiska, a ich wykonanie z najwyższej jakości drewna jest gwarancją trwałości. Dlatego taki sposób budowania, szczególnie na obszarach górskich i terenach podgórskich, cieszy się nieustannie rosnącym zainteresowaniem. Do budowy tego typu obiektów wykorzystuje się przeważnie drewno pochodzenia iglastego: sosna, świerk, jodła, modrzew. Elementy drewniane muszą zostać specjalnie przygotowane przed ich wbudowaniem, już na etapie składowania, gdzie wysychają przez kilka miesięcy. Odpowiednio przygotowane i zaimpregnowane bale mogą zostać użyte do budowy domu. Wyróżnia się kilka przekrojów bala, które znalazły swoje zastosowanie przy wznoszeniu ścian zewnętrznych. Bale są zespajane ze sobą połączeniami węgłowymi, które zapewniają wysoką precyzję połączeń narożnych domu i świadczy o solidności konstrukcji. Ważnym aspektem w budownictwie drewnianym jest stworzenie odpowiednich warunków cieplnych obiektu, które okażą się komfortowe dla mieszkańców. Ściany zewnętrzne z bali potrzebują izolacji wewnątrz przegrody, ponieważ samodzielnie nie spełniają norm cieplnych. Stosuje się bale o różnych grubościach; najbardziej popularne mieszczą się w przedziale od 18 do 32 cm. Technologia zastosowana w domach z bala nie ogranicza swobody użytkowników pod żadnym względem, bez obaw można korzystać z tradycyjnych rozwiązań stosowanych w budownictwie murowanym.
