Karczmy i zajazdy w Beskidach
- Szczegóły
- Opublikowano: piątek, 27, kwiecień 2012 11:58
- Sebastian Kuśnierz, Magdalena Molenda
Na przestrzeni wieków karczmy wielokrotnie zmieniały swój układ funkcjonalny i formę. Do XVIII w. budowano je wyłącznie z drewna, później wznoszono karczmy murowane, jednak także one nawiązywały formą i układem do drewnianych pierwowzorów. Karczmy budowano w każdym miasteczku i większej wsi, a lokalizowano w miejscach, gdzie najłatwiej było o klientów – najczęściej w środku wsi, obok kościoła lub na szlakach komunikacyjnych.
Karczmy budowano w różny sposób, zależnie od panującej na danym obszarze tradycji i od programu użytkowego obiektu. W skromnych karczmach znajdowały się następujące pomieszczenia: sień, izba szynkowa, pokoik karczmarza oraz komora. Zajazdy (czyli gościńce) były przystosowane do udzielania podróżnym noclegu, a wozom i koniom schronienia.
Spośród innych budynków karczmy zawsze wyróżniały się okazalszą formą, rozbudowaną bryłą dachu i podcieniami.
Do dziś zachowało się w Beskidach sporo tradycyjnych karczm, które nadal spełniają swoje pierwotne funkcję. Najciekawsze możemy odwiedzić w Jeleśni, Suchej Beskidzkiej, Zawoi i Szczyrku.
Fot. 1,2 Karczma Rzym w Suchej Beskidzkiej
Fot. 3,4,5 Stara Karczma w Jeleśni
Czasy, gdy w każdej wsi i na rozstaju dróg czekała na wędrowców gościnna karczma, zniknęły w mrokach historii. Dawnych gościńców z ich specyficznym klimatem i sposobem przyjmowania gości nie sposób zastąpić współczesnymi lokalami gastronomicznymi nawet o najbardziej wyszukanym wystroju. Jednak wspomnienia o karczmach sprzed wieków wciąż żyją, odtwarzane i pielęgnowane przez regionalistów, etnografów i pasjonatów.
Ale i dzisiaj powstają karczmy i gościńce, które projektowane są i wznoszone zgodnie z regionalną tradycją. Realizuje się nowe obiekty, które wpisane w naturalne otoczenie i istniejącą zabudowę, nie tylko są urokliwe, ale formą, rozwiązaniami i materiałami nawiązują do dorobku dawnych pokoleń.
